وب سرویس soap چیست؛ کاربرد، مزایا و تفاوت soap و rest
25 / 10/1401
چکیده: وب سرویس soap در قالب xml با یک ساختار مشخص، یک پروتکل انتقال داده مابین دو سیستم از راه دور است. در این محتوا مزایا،معایب، کاربردها و تفاوت وب سرویس soap و rest را بخوانید.
وب سرویس soap چیست؛ کاربرد، مزایا و تفاوت soap و rest
وب سرویس soap با گسترش فناوری و تکنولوژی های نوظهور کنونی در دنیای حاضر به وجود آمده است. در واقع با پیشرفت و به روی کار آمدن اینترنت، بسیاری از افراد به دنبال این می باشند تا از راه دور و به وسیله ی اینترنت با یکدیگر در ارتباط باشند و بتوانند سیستم های خود را به یکدیگر متصل کنند. این کار با نصب یک نرم افزار روی سیستم نخست و دریافت داده های آن توسط سیستم دیگری انجام می شود. در واقع با انجام چنین کاری، می توانیم دو سیستم از مناطق مختلفی را به وسیله ی اینترنت، به یکدیگر متصل کنیم.
در ادامه می خواهیم بیشتر درباره
وب سرویس پیامکی soap بدانیم و اطلاعات ارزشمندی را در این رابطه به شما مخاطبین گرامی ارائه کنیم. بنابراین اگر علاقه مند به دریافت این دسته از اطلاعات می باشید یا می خواهید دو سیستم را از طریق اینترنت به یکدیگر متصل کنید اما اطلاعاتی در این باره ندارید، توصیه می کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا به اطلاعات، دست پیدا کنید.
Soap مخفف چیست؟
در این بخش از مقاله وب سرویس SOAP، می‌خواهیم بررسی کنیم که واژه SOAP دقیقاً مخفف چیست و چه مفهومی دارد. کلمه SOAP در واقع مخفف عبارت Simple Object Access Protocol است که به معنای «پروتکل دسترسی ساده به اشیاء» ترجمه می‌شود. SOAP یک پروتکل مبتنی بر XML است که برای انتقال داده‌ها بین برنامه‌ها و سیستم‌های مختلف از طریق شبکه، به‌ویژه اینترنت استفاده می‌شود. این فناوری امکان می‌دهد تا نرم‌افزارهایی که روی پلتفرم‌ها، سیستم‌عامل‌ها یا زبان‌های برنامه‌نویسی متفاوتی اجرا می‌شوند، بتوانند به‌سادگی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و داده رد و بدل کنند.
در واقع SOAP چارچوبی استاندارد برای ارسال درخواست‌ها (Request) و دریافت پاسخ‌ها (Response) در سرویس‌های وب فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم آن این است که پیام‌ها در قالب XML ساختار یافته‌اند، به همین دلیل خوانایی بالا، امنیت مناسب و قابلیت انتقال بین سیستم‌های ناهمگون را فراهم می‌کند. به طور خلاصه، SOAP یک زبان مشترک میان سیستم‌های نرم‌افزاری است که ارتباطات شبکه‌ای را ساده، ساختارمند و قابل اعتماد می‌سازد.
وب سرویس soap چیست و چه کاربردی دارد؟
در نخستین موضوع از مقاله وب سرویس soap می خواهیم به سراغ ارائه تعریفی از وب سرویس برویم. وب سرویس به کد هایی اطلاق می شود که دارای پروتکل های مخصوصی بوده و به وسیله ی آن ها، می توانند با دیگر برنامه ها، تعامل داشته باشند. به عبارتی وب سرویس ها بدین صورت فعالیت می کنند که در ابتدا، داده هایی را دریافت می کنند، سپس فرآیندی روی آن ها انجام می شود و در انتها، خروجی تولید و ارسال می شود.
وب سرویس ها دارای کاربرد های جذاب و زیادی نیز می باشند. از این وب سرویس ها می تواند در فعالیت های مختلفی استفاده کرد. به عنوان مثال، از
وب سرویس پیامکی می توان برای ارسال انبوه پیامک های تبلیغاتی بهره برد. از وب سرویس هایی که در آژانس هواپیمایی وجود دارند می توان برای خرید بلیط استفاده کرد. از وب سرویس بیمه برای خرید بیمه و استفاده از آن ها توسط موبایل می توان استفاده کرد. علاوه بر موارد ذکر شده، موارد بیشتری نیز وجود دارند که در شرایط مختلفی به افراد کمک های خاصی می کنند و همین موضوع باعث شده است این عنصر بیشتر از هر زمانی مورد توجه افراد قرار بگیرد.
کاربرد وب سرویس soap چیست؟
وب سرویس soap کاربرد های بسیار جذابی دارد. در واقع این وب سرویس می تواند خدماتی را به افراد ارائه کند که مزیت های فوق العاده ای دارد. در ابتدا باید عنوان کنیم که این وب سرویس ها، محدودیت هایی را ایجاد نمی کنند. بنابراین برنامه نویسان می توانند بدون دغدغه آن را درون محیط های کاربری خود استفاده کنند.
کاربرد وب سرویس soap به قدری همه گیر شده است که بسیاری از نرم افزار های موجود در حال حاضر، دارای سیستمی می باشند که می توانند به راحتی به این وب سرویس ها متصل شوند تا کاربران بتوانند به آسانی از خدمات آن ها استفاده کنند. یکی از نرم افزار های معروف در این زمینه، حسابداری هلو می باشد که قابلیت اتصال به این وب سرویس را در خود گنجانده است.
1. ارتباط بین سیستم‌ها (System Integration)
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای SOAP، اتصال و تبادل داده بین سیستم‌های ناهمگون است.
مثلاً یک نرم‌افزار جاوا می‌تواند با برنامه‌ای که با .NET نوشته شده از طریق SOAP ارتباط برقرار کند، بدون اینکه نیازی به درک زبان یا پلتفرم طرف مقابل داشته باشد.
2. ارسال داده های حساس و امن
SOAP از پروتکل‌های امنیتی استاندارد مانند WS-Security پشتیبانی می‌کند. به همین دلیل در پروژه‌هایی که امنیت بالا مهم است (مثل بانک‌ها، بیمه‌ها یا سامانه‌های دولتی)، استفاده از SOAP بسیار رایج است.
3. ارتباط از طریق HTTP و پروتکل های دیگر
بر خلاف بسیاری از وب‌سرویس‌های سبک‌تر مانند REST، پروتکل SOAP فقط محدود به HTTP نیست و می‌تواند از پروتکل‌های دیگری مثل SMTP، FTP و TCP نیز برای انتقال داده استفاده کند.
این ویژگی باعث می‌شود در شبکه‌های پیچیده‌تر هم بتوان از آن استفاده کرد.
4. پشتیبانی از تراکنش‌ها (Transactions)
SOAP قابلیت مدیریت تراکنش‌های توزیع‌شده را دارد.
به عنوان مثال، اگر چند سرویس مختلف باید هم‌زمان اجرا شوند و در صورت خطا همه بازگردانده شوند، SOAP این کار را با مکانیزم‌هایی مانند WS-AtomicTransaction ممکن می‌سازد.
5. استانداردسازی ارتباطات در سازمان‌ها
در بسیاری از سازمان‌های بزرگ، SOAP به عنوان یک استاندارد داخلی برای ارتباط بین سرویس‌ها و ماژول‌ها تعریف شده است تا هماهنگی و سازگاری بین نرم‌افزارها حفظ شود.
6. استفاده در سیستم های Enterprise
برنامه‌های سازمانی بزرگ (Enterprise Applications) مثل ERP، CRM و سامانه‌های بانکی معمولاً از SOAP برای تبادل اطلاعات با سایر سیستم‌ها استفاده می‌کنند، چون این پروتکل از نظر امنیت، صحت داده و قابلیت اطمینان، بسیار قوی است.
مزایا وب سرویس soap چیست؟
همانطور که پیشتر نیز گفته ایم، وب سرویس soap دارای مزایای زیادی می باشد. در واقع این مزایا باعث شده است کاربران به استفاده از این وب سرویس، علاقه مند شوند. نخستین ویژگی این وب سرویس، این است که Platform Independent بوده و باز کردن کد های آن نیازمند هیچ نرم افزار خاصی نمی باشد. دومین ویژگی این پروتکل، این است که توسط فایروال مسدود نمی شود و کاربران می توانند به راحتی از آن استفاده کنند. ویژگی سوم مربوط به پروتکل هایی می باشد که قابل اطمینان بوده و از این بابت خطری کاربران را تهدید نمی کند. ویژگی چهارم، انتقال داده در مقدار حجم قابل تعیینی می باشد. در واقع کاربران باید بر اساس حجم، داده های خود را ارسال نمایند. آخرین ویژگی این پروتکل نیز استفاده از استاندارد های زیادی می باشد که همین موضوع باعث ایجاد اعتماد برای کاربر می شود.
وب‌سرویس SOAP (Simple Object Access Protocol) مزایای متعددی دارد که آن را برای استفاده در سیستم‌های مختلف جذاب می‌کند. برخی از مهم‌ترین مزایای آن عبارتند از:
- پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف: SOAP می‌تواند بر روی پروتکل‌های مختلف مانند HTTP، SMTP، TCP و غیره کار کند، که این باعث می‌شود تا در شبکه‌های مختلف قابل استفاده باشد.
- امنیت بالا: SOAP از استانداردهای امنیتی مانند WS-Security برای تأمین امنیت پیام‌ها پشتیبانی می‌کند. این ویژگی برای برنامه‌های حساس که نیاز به تبادل داده‌های امن دارند بسیار مهم است.
- قابلیت استفاده در سیستم‌های توزیع‌شده: SOAP امکان ایجاد ارتباط بین سیستم‌های مختلف را با ویژگی‌های قوی مانند مدیریت خطا و کنترل تراکنش‌ها فراهم می‌کند.
- قابلیت توسعه‌پذیری: SOAP قابلیت توسعه‌پذیری بسیار بالایی دارد. این وب‌سرویس می‌تواند ویژگی‌ها و قابلیت‌های جدید را به‌راحتی اضافه کند و این امر موجب محبوبیت آن در محیط‌های پیچیده و در حال رشد می‌شود.
- استقلال از زبان برنامه‌نویسی و پلتفرم: SOAP مستقل از زبان‌های برنامه‌نویسی و پلتفرم‌های مختلف است، بنابراین می‌تواند به‌راحتی بین سیستم‌های مختلف ارتباط برقرار کند.
- تعریف دقیق پروتکل‌ها: SOAP از WSDL (Web Services Description Language) برای توصیف خدمات وب استفاده می‌کند، که این امر باعث می‌شود خدمات قابل پیش‌بینی و استاندارد باشند.
- توانایی انجام تراکنش‌های پیچیده: SOAP از ویژگی‌هایی مانند JMS (Java Message Service) پشتیبانی می‌کند که به شما امکان می‌دهد تراکنش‌های پیچیده‌تری را در محیط‌های تجاری و با حجم داده بالا انجام دهید.
- پشتیبانی از پیام‌های پیچیده: SOAP توانایی ارسال پیام‌های پیچیده با ساختارهای داده‌ای پیچیده و بدون محدودیت در حجم داده‌ها را دارد، که این ویژگی آن را برای تعاملات پیچیده و حجم بالای داده‌ها مناسب می‌کند.
معایب وب سرویس soap
در کنار مزیت های فراوانی که وب سرویس soap دارد، این پروتکل دارای معایبی نیز می باشد. این وب سرویس بر اساس سادگی ( Simple ) ساخته شده و همین موضوع باعث می شود امنیت کم آن بیشتر از هر چیزی به چشم بیاید. همینطور ساده بودن آن نیز باعث شده است در کنار مزیت های جذاب، معایبی نظیر اعتماد پایین برای این پروتکل ایجاد شود. البته که مدیران و توسعه دهندگان این مجموعه در پی ارتقا این محصول می باشند و قصد دارند نسخه ی جدیدتر با امکانات بیشتری را برای استفاده کنندگان عرضه نمایند.
وب‌سرویس SOAP علاوه بر مزایای زیادی که دارد، معایبی هم دارد که ممکن است در برخی از پروژه‌ها یا شرایط خاص موجب محدودیت‌هایی شود. برخی از معایب مهم SOAP عبارتند از:
SOAP به دلیل استفاده از XML برای ارسال داده‌ها، نسبت به سایر روش‌های وب‌سرویس (مانند REST) پیچیدگی بیشتری دارد. این باعث می‌شود پردازش پیام‌ها و ارتباطات در SOAP زمان‌برتر و پیچیده‌تر شود.
به‌خاطر استفاده از XML که حجیم است، پیام‌های SOAP معمولاً بزرگتر از پیام‌های REST هستند. این می‌تواند منجر به تأخیر در پردازش و کاهش عملکرد کلی سیستم شود.
- پیکربندی و تنظیمات پیچیده:
تنظیمات SOAP و استفاده از استانداردهایی مانند WSDL و WS-Security برای امنیت می‌تواند به‌صورت دستی و پیچیده انجام شود. این امر نیازمند پیکربندی و نگهداری بیشتر نسبت به سایر وب‌سرویس‌هاست.
SOAP به‌طور کامل به XML وابسته است که حجم بالایی دارد و پردازش آن می‌تواند زمان‌بر باشد. همچنین، برای ارسال و دریافت پیام‌ها به‌صورت صحیح، باید از ابزارهای اضافی برای تجزیه و تحلیل XML استفاده شود.
- عدم پشتیبانی از مرورگرها به‌طور مستقیم:
برخلاف REST که می‌تواند مستقیماً با مرورگرهای وب تعامل داشته باشد، SOAP نیازمند ابزارهای خاص یا نرم‌افزارهای میانه برای ارسال درخواست‌ها و دریافت پاسخ‌ها است. این ممکن است تعاملات آن را محدود کند.
به‌دلیل پیچیدگی و اندازه بزرگ پیام‌های SOAP، این وب‌سرویس‌ها برای مقیاس‌پذیری در شبکه‌های گسترده و سیستم‌های توزیع‌شده مناسب نیستند. SOAP ممکن است در پروژه‌های با حجم داده بزرگ یا نیاز به پاسخ‌دهی سریع مشکلاتی ایجاد کند.
- پشتیبانی محدود از انواع داده‌ها:
در مقایسه با JSON (که به‌طور گسترده در REST استفاده می‌شود)، XML که توسط SOAP استفاده می‌شود، انواع داده‌ها را به‌طور طبیعی پشتیبانی نمی‌کند و برای استفاده از آن‌ها نیاز به تبدیل‌های پیچیده‌ای است.
به‌خاطر ساختار پیچیده و پردازش‌های بیشتر برای تجزیه و تحلیل XML، SOAP بیشتر از منابع سرور مانند پردازشگر و حافظه استفاده می‌کند که می‌تواند منجر به کاهش کارایی در سیستم‌های با منابع محدود شود.
پارامتر های وب سرویس soap
وب سرویس SOAP بر پایه مجموعه‌ای از پارامترها و قوانین استاندارد طراحی شده است که ساختار ارتباط بین سرویس‌ها را مشخص می‌کنند. این پارامترها به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند: قوانین اساسی (Core Standards) و قوانین تعمیم‌یافته (Extended Standards).
قوانین اساسی
در این بخش، سه مؤلفه‌ی اصلی حضور دارند که اساس عملکرد SOAP را تشکیل می‌دهند:
قوانین تعمیم یافته
در سطح پیشرفته‌تر، SOAP از استانداردهای تکمیلی پشتیبانی می‌کند که قابلیت‌ها و امنیت ارتباطات را افزایش می‌دهند، مانند:
- WS-Security: افزودن لایه‌های امنیتی برای رمزنگاری و احراز هویت پیام‌ها.
- WS-Policy: تعیین سیاست‌ها و محدودیت‌های ارتباطی میان سرویس‌ها.
- WS-I (Web Services Interoperability): مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها برای اطمینان از سازگاری میان وب سرویس‌های مختلف.
ساختار پیام در SOAP
پیام‌های SOAP از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند:
- Envelope (بسته): بخش بیرونی پیام که نشان می‌دهد محتوا مربوط به یک پیام SOAP است.
- Header (سربرگ): اطلاعات اضافی مانند جزئیات امنیتی، مسیر پیام یا تراکنش‌ها در این قسمت قرار می‌گیرد.
- Body (بدنه): بخش اصلی حاوی داده یا درخواست و پاسخ سرویس است.
این ساختار باعث می‌شود پیام‌های SOAP قابل درک، امن و استاندارد باشند و بتوانند به‌راحتی در میان پلتفرم‌های مختلف منتقل شوند.
کاربرد پارامترهای SOAP در پنل‌های پیامکی
در برخی سرویس‌های پیامکی (SMS Panel) که از SOAP برای ارتباط بین سامانه‌ها استفاده می‌کنند، این پارامترها شامل اطلاعاتی مانند:
- نام کاربری و رمز عبور
- شماره فرستنده و گیرنده
- متن پیام
- وضعیت ارسال (عادی یا فلش)
می‌باشد. این داده‌ها در قالب XML به وب‌سرویس ارسال شده و پاسخ در همان قالب برگردانده می‌شود.
نحوه عملکرد وب سرویس SOAP
وب سرویس SOAP بر پایه تبادل پیام‌ها در قالب XML عمل می‌کند. هر ارتباط بین سرویس‌دهنده (Server) و سرویس‌گیرنده (Client) در قالب درخواست (Request) و پاسخ (Response) انجام می‌شود.
در این فرآیند، داده‌ها به صورت ساختاریافته و استاندارد منتقل می‌شوند تا دو سیستم بتوانند—even اگر از زبان‌های برنامه‌نویسی متفاوتی استفاده کنند—به‌درستی با هم تعامل داشته باشند.
۱. ارسال درخواست (SOAP Request)
وقتی یک برنامه قصد دارد از یک سرویس خاص استفاده کند (مثلاً ارسال پیامک یا دریافت اطلاعات کاربر)، ابتدا یک پیام SOAP Request ایجاد می‌کند. این پیام شامل دستور موردنظر و پارامترهای لازم است.
نمونه‌ای از پیام درخواست SOAP برای ارسال پیامک:
در این مثال:
- در بخش Header اطلاعات امنیتی یا تنظیمات خاص قرار می‌گیرد (در اینجا خالی است).
- در بخش Body داده‌های اصلی شامل نام کاربری، رمز عبور، شماره فرستنده، گیرنده و متن پیام نوشته شده است.
۲. دریافت پاسخ (SOAP Response)
پس از دریافت درخواست، سرور پیام را پردازش می‌کند و پاسخ را در قالب XML برمی‌گرداند. نمونه پاسخ SOAP ممکن است به شکل زیر باشد:
در این پاسخ، سرور اعلام کرده که عملیات با موفقیت انجام شده و شماره پیگیری پیام (messageID) را برگردانده است.
۳. ارتباط بین کلاینت و سرور
فرآیند کلی کار به این صورت است:
- کلاینت (مثلاً نرم‌افزار شما) درخواست SOAP را ارسال می‌کند.
- سرور درخواست را پردازش کرده و نتیجه را در قالب XML برمی‌گرداند.
- کلاینت پاسخ را می‌خواند و بر اساس آن، عملیات بعدی را انجام می‌دهد.
- این مدل ارتباطی باعث می‌شود SOAP برای سیستم‌های سازمانی، پنل پیامکی، وب‌سرویس‌های بانکی و خدماتی گزینه‌ای پایدار و مطمئن باشد.
خروجی وب سرویس soap
وب سرویس SOAP پس از پردازش درخواست (Request)، نتیجه را در قالب پاسخ (Response) به صورت یک پیام XML برمی‌گرداند. در بسیاری از سامانه‌ها – به‌ویژه در پنل‌های پیامکی یا سرویس‌های اطلاع‌رسانی – این خروجی به شکل کد عددی نمایش داده می‌شود که هر عدد بیانگر یک وضعیت خاص از درخواست ارسالی است.
به عبارت ساده، خروجی وب سرویس SOAP تعیین می‌کند که آیا عملیات شما (مثل ارسال پیام، احراز هویت یا استعلام اطلاعات) موفق بوده یا با خطا مواجه شده است.
| توضیح و مفهوم | کد خروجی |
| نام کاربری یا رمز عبور اشتباه است. باید مشخصات ورود (username و password) بررسی شوند. | 0 |
| درخواست با موفقیت انجام شده است و عملیات شما (مثلاً ارسال پیام) به درستی ثبت شده است. | 1 |
| اعتبار کافی در حساب کاربری وجود ندارد. باید موجودی حساب شارژ شود تا عملیات انجام گردد. | 2 |
| محدودیت در تعداد ارسال‌های روزانه. سیستم برای هر کاربر سقف مشخصی از ارسال در روز تعیین کرده است. | 3 |
| محدودیت در حجم ارسالی وجود دارد. ممکن است تعداد گیرندگان زیاد یا طول پیام بیش از حد مجاز باشد. | 4 |
| شماره فرستنده معتبر نیست یا هنوز تأیید نشده است. باید شماره خط اختصاصی یا تاییدشده وارد شود. | 5 |
| سامانه در حال بروزرسانی است و به‌صورت موقت قادر به پاسخ‌گویی نیست. پس از چند دقیقه مجدد تلاش کنید. | 6 |
| متن پیام شامل کلمات فیلترشده است. در این حالت، سیستم از ارسال پیام جلوگیری می‌کند تا با قوانین تطبیق داشته باشد. | 7 |
| ارسال از طریق خطوط عمومی (Shared Lines) انجام شده، اما این نوع ارسال در سرویس فعلی فعال نیست. فقط خطوط اختصاصی مجازند. | 8 |
| حساب کاربری مورد نظر فعال نیست. ممکن است به دلیل عدم تأیید مدارک یا مشکلات حساب، وضعیت کاربر غیرفعال شده باشد. | 9 |
| پیام ارسال نشده است؛ ممکن است به دلیل خطاهای ارتباطی یا پارامترهای ناقص باشد. | 10 |
| مدارک کاربر ناقص است و تا زمان تکمیل آن، امکان استفاده از وب سرویس وجود ندارد. | 11 |
| خطای عمومی یا ناشناخته رخ داده است. در این موارد باید با پشتیبانی فنی تماس گرفته شود تا علت بررسی گردد. | 12 |
نکته کاربردی
در هنگام طراحی نرم‌افزار یا سامانه‌ای که از SOAP برای ارتباط با پنل پیامکی استفاده می‌کند، باید این کدها را به‌درستی مدیریت (Handle) کنید.
به عنوان مثال:
-
اگر خروجی 1 بود → عملیات موفقیت‌آمیز است و می‌توان نتیجه را ذخیره کرد.
-
اگر خروجی 2 بود → پیام خطای "اعتبار کافی نیست" به کاربر نمایش داده شود.
-
اگر خروجی 5 بود → باید شماره فرستنده در تنظیمات اصلاح شود.
نحوه استفاده از وب سرویس soap چگونه است؟
برای اینکه بتوانیم از وب سرویس soap استفاده کنیم، باید آن را در
پنل اس ام اس تعریف و هر کدام از پارامتر های فوق را درون آن قرار دهیم. به عبارتی باید به صورت دقیق، نام کاربری، رمز عبور، شماره فرستنده، شماره گیرنده، متن پیام و چگونگی ارسال را مشخص کنیم تا بتوانیم از طریق این وب سرویس، فعالیت خود را انجام دهیم. البته این موضوع نیز مهم می باشد که درون هر پنلی، این مشخصات و ترتیب کار متفاوت است ولی به طور کلی، ماهیت موضوع بدین صورت تعیین می شود و می توان از این طریق، وب سرویس soap را مورد استفاده قرار داد.
وب سرویس WSDL چیست؟
همانطور که گفتیم، وب سرویس WSDL زبان توصیه وب سرویس می باشد. کلاینت برای اینکه بتواند اطلاعاتی کامل و جامع را از وب سرویس ها دریافت کند، باید توصیفی کامل از آن ها را بدست بیاورد. در واقع در این توصیف، باید تمام ویژگی های و قابلیت هایی که وب سرویس مورد نظر از آن بهره مند است، ذکر شود. این وب سرویس مبتنی بر XML بوده و می تواند تمام ویژگی هایی که یک پروتکل دارد را توصیف کند. نکته ی مهم درباره WSDL این است که باید به نحوی اطلاعات را ارائه کند تا توسط ماشین های مخصوص، قابلیت خواندن داشته باشد.
WSDL مخفف چیست؟
WSDL مخفف Web Services Description Language است و بهترین ترجمه‌ی آن زبان توصیف وب سرویس می‌باشد (نه «توصیه»). WSDL پروتکل نیست؛ بلکه یک زبان/قالب مبتنی بر XML است که رابط، متدها، پیام‌ها و نحوه‌ی دسترسی به یک وب‌سرویس را به‌صورت ماشین‌خوان توصیف می‌کند. نتیجه؟ ابزارها و فریم‌ورک‌ها می‌توانند با خواندن WSDL، به‌طور خودکار کد کلاینت (stubs/proxies) بسازند و بدون حدس و خطا به سرویس متصل شوند.
WSDL چه مشکلی را حل می‌کند؟
- شفافیت: دقیقا مشخص می‌کند چه متدهایی دارید، هر متد چه درخواستی می‌گیرد و چه پاسخی می‌دهد.
- هم‌کنش‌پذیری: زبان‌محور نیست؛ جاوا، دات‌نت، پی‌اچ‌پی و… همه از روی یک WSDL واحد می‌توانند کلاینت بسازند.
- اتوماسیون: IDEها و ابزارهایی مثل SoapUI، Postman (مد SOAP)، dotnet-svcutil، wsimport (جاوا) از WSDL کد می‌سازند.
اجزای اصلی یک فایل WSDL
یک WSDL معمولا شامل این بخش‌هاست:
تعریف ساختار داده‌ها با XML Schema (XSD)؛ مثلا نوع User، لیست شماره‌ها، رشته‌ها و…
تعریف پیام‌های ورودی و خروجی هر عملیات (اشاره به المان‌های XSD در بخش types).
تعریف اینترفیس منطقی سرویس: مجموعه‌ای از operationها (مثل SendSMS، GetBalance).
نحوه‌ی اتصال فنی portType به یک پروتکل و قالب پیام خاص (مثلا SOAP 1.1/1.2 با سبک document-literal).
تعریف **نقطه دسترسی (Endpoint)**های واقعی روی شبکه (URLها) که همان binding را ارائه می‌کنند.
توجه: برای سازگاری بهتر، در پروفایل WS-I استفاده از document-literal wrapped نسبت به rpc-literal توصیه می‌شود.
تفاوت وب سرویس WSDL و soap
وب سرویس soap و WSDL تفاوت هایی را با یکدیگر دارند. نخستین تفاوت، مربوط به بخش سادگی می باشد. در soap شاهد ساده بودن و امنیت کم می باشیم در حالی که WSDL دارای تشکیلات پیچیده ای بوده و نسخه ای پیشرفته از برنامه نویسی را ارائه می کند. در soap، پشتیبانی از پروتکل هایی مانند HTTPS وجود دارد اما این موارد پشتیبانی در WSDL وجود ندارد. در بخش کارایی، WSDL قابلیت ها و کارایی های بیشتری نسبت به soap دارد. پیوند ها در soap به صورت نرم بوده اما در WSDL این موضوع برقرار نمی باشد.
| WSDL (Web Services Description Language) | SOAP (Simple Object Access Protocol) | ویژگی‌ها |
| Web Services Description Language | Simple Object Access Protocol | مخفف چیست؟ |
| زبان توصیف (Description Language) | پروتکل ارتباطی (Communication Protocol) | نوع فناوری |
| تعریف و توصیف ساختار، متدها، ورودی‌ها و خروجی‌های وب‌سرویس | انتقال داده‌ها بین سرویس‌دهنده و سرویس‌گیرنده | وظیفه اصلی |
| مبتنی بر XML Schema (XSD) برای تعریف انواع داده‌ها | مبتنی بر XML برای قالب‌بندی پیام‌ها | مبنای فنی |
| مشخص می‌کند چه متدهایی وجود دارند و چگونه باید فراخوانی شوند | پیام‌های درخواست و پاسخ را بین دو سیستم منتقل می‌کند | نقش در ارتباط |
| شامل بخش‌های types، message، portType، binding، service | شامل بخش‌های Envelope، Header، Body | ساختار اصلی |
| در زمان تعریف و توسعه سرویس (مرحله طراحی و مستندسازی) | در زمان اجرا (مرحله ارسال و دریافت داده) | محل استفاده |
| ابزارها و فریم‌ورک‌ها برای تولید خودکار کد (Client Stub/Proxy) | کلاینت‌ها و سرورها در هنگام تبادل داده | خوانده می‌شود توسط |
| معمولاً برای SOAP طراحی شده ولی می‌تواند HTTP، SMTP و غیره را هم تعریف کند | می‌تواند روی HTTP، SMTP، TCP و سایر پروتکل‌ها کار کند | پشتیبانی از پروتکل‌ها |
| مشابه OpenAPI یا Swagger در APIهای REST | معادل JSON یا HTTP Request/Response در REST | قابل مقایسه با در REST |
| توصیف و مستندسازی سرویس‌های SOAP | برقراری ارتباط واقعی بین کلاینت و سرور | کاربرد در پروژه‌ها |
| فایل با پسوند .wsdl | پیام‌های XML ارسال‌شده در زمان اجرا | فایل خروجی |
| خودتوصیفی، اتوماسیون در ساخت کلاینت | امنیت، ساختار استاندارد، پشتیبانی از تراکنش‌ها | مزیت کلیدی |
| بدون SOAP کاربرد اجرایی ندارد (فقط توصیف می‌کند) | بدون WSDL مستندسازی و اتصال خودکار دشوار است | وابستگی متقابل |
وب سرویس REST چیست؟
در این بخش از مقاله وب سرویس soap می خواهیم درباره وب سرویس REST بدانیم. REST مخفف کلمه Representational State Transfer بوده و به معنای انتقال در حالت بازنمودی می باشد. وب سرویس REST به بخشی از خدمات گفته می شود که وظیفه ارتباط داده ها را میان برنامه ها بر عهده داشته و در سبک و شیوه ی معماری آن نسبت به soap، تفاوت هایی مشاهده می شود. این وب سرویس از اصول خاصی پیروی می کند که می تواند برای هر توسعه دهنده یا برنامه نویسی، مفید باشد.
تفاوت وب سرویس REST و soap
برای ایجاد وب سرویس ها، همواره می توان به 2 عامل نگاه کرد. نخستین موضوع وب سرویس soap و دومین موضوع وب سرویس REST می باشد. در واقع این دو عامل رقبای سرسختی برای یکدیگر می باشند. اصلی ترین تفاوتی که میان این دو مفهوم مشاهده می شود، نحوه ی ارسال درخواست می باشد. برای soap برای ساختاری نظیر body و header رعایت شود اما در REST سادگی و انعطاف پذیری بیشتری مشاهده می شود و به شکلی راحت تر می توان این درخواست را انجام داد.
| SOAP (Simple Object Access Protocol) | REST (Representational State Transfer) | ویژگی |
| یک پروتکل رسمی و استاندارد با ساختار دقیق XML | یک سبک معماری ارتباطی (نه پروتکل) که از HTTP استفاده می‌کند | نوع پروتکل |
| فقط از XML استفاده می‌کند | از JSON، XML، HTML یا حتی متن ساده استفاده می‌کند | ساختار پیام |
| پیچیده‌تر است و به پیکربندی دقیق نیاز دارد | ساده‌تر و سریع‌تر برای توسعه‌دهندگان | پیچیدگی |
| دارای پشتیبانی قوی از WS-Security برای رمزنگاری و امضا دیجیتال | امنیت در سطح HTTP (مثل SSL/TLS) تأمین می‌شود | امنیت |
| در سیستم‌های سازمانی، بانکی، مالی و دولتی که امنیت و تراکنش مهم است | در APIهای عمومی، اپلیکیشن‌های موبایل و سرویس‌های وب مدرن | کاربرد اصلی |
| می‌تواند از چندین پروتکل (HTTP، SMTP، TCP) استفاده کند | معمولاً فقط از HTTP بهره می‌برد | قابلیت انتقال داده |
| به دلیل فرمت XML و سربار بیشتر، کندتر است | سبک‌تر و سریع‌تر به‌ویژه هنگام استفاده از JSON | سرعت و کارایی |
| ندارد | پشتیبانی می‌شود، مخصوصاً در درخواست‌های GET | قابلیت کش شدن (Caching) |
| کمتر | بیشتر، مخصوصاً برای توسعه APIها | انعطاف‌پذیری در طراحی |
| سیستم‌های بانکی، بیمه، سازمانی، سامانه‌های پیامکی | اپلیکیشن‌های موبایل، سرویس‌های آنلاین، فروشگاه‌های اینترنتی | نمونه کاربردی |
جمع بندی
وب سرویس SOAP (Simple Object Access Protocol) یک پروتکل مبتنی بر XML است که برای انتقال داده‌ها بین سیستم‌های مختلف طراحی شده و به‌ویژه در سیستم‌های پیچیده و سازمانی استفاده می‌شود. این پروتکل با پشتیبانی از امنیت بالا (مثل WS-Security)، قابلیت‌های تراکنش و ارسال داده‌ها از طریق پروتکل‌های مختلف (مانند HTTP و SMTP)، ارتباطات میان سیستم‌ها با زبان‌های مختلف را تسهیل می‌کند. SOAP به‌طور خاص برای پروژه‌هایی که نیاز به امنیت، اطمینان و تبادل داده‌های پیچیده دارند، مانند سرویس‌های مالی یا بانکی، بسیار مناسب است.
مقالات مرتبط
بهترین وب سرویس پیامکی مزایای وب سرویس پیامکی ارسال پیامک صوتی خط خدماتی چیست پیامک bts چیست رمز OTP چیست اتصال نرم افزار حسابداری هلو به پنل پیامکی روش های جمع آوری شماره موبایل مشتریان نوبت دهی پیامکی چیست؛ امکانات، مزایا و بهترین روش نوبت دهی پیامکی ارسال لینک در پیامک 
نظری یافت نشد